در این مقاله به بررسی مشخصات مورد معامله از جمله مالیت داشتن ، موجود بودن ، قابلیت نقل و انتقال ، معلوم و معین بودن ، قابلیت تسلیم و ملک مدیون بودن می پردازیم . 

در تعریف مال گفتیم مال عبارت از کالایی است که مورد داد و ستد قرار می گیرد و دارای ارزش است . وقتی می خواهیم با کسی قرارداد ببندیم باید به مشخصات مورد معامله دقت کنیم . این مشخصات باعث می شود قرارداد ما درباره برای مثال خرید و فروش یک کالا یا رهن یا هبه و هر معامله دیگری ، صحیح باشد . توجه به مشخصات مورد معامله برای هر دو طرف قرارداد ضروری است چون عقد یک پیوند حقوقی است که برای هر دو طرف آن آثار و تکالیف به بار می آورد . از این رو در این مقاله به بررسی مشخصات مورد معامله از جمله مالیت داشتن ، موجود بودن ، قابلیت نقل و انتقال ، معلوم و معین بودن ، قابلیت تسلیم و ملک مدیون بودن می پردازیم . مورد معامله در همه انواع عقود و قراردادها باید این ویژگی ها را داشته باشند . 

مورد معامله باید قابل نقل و انتقال باشد

مالی که مورد معامله قرار می گیرد باید دارای ارزش اقتصادی باشد و از نظر عقلی منفعت داشته باشد . یعنی مال باید در بازار ارزش داد و ستد داشته باشد و قابل تبدیل شدن به پول باشد که به اصطلاح می گویند مال مورد معامله باید مالیت داشته باشد . البته بعضی از اشیا در عرف ارزش مالی ندارد اما بعضی از افراد حاضرند بابت آن بهای زیادی بپردازند مثل آلبوم عکس خانوادگی که ارزش اقتصادی ندارد اما ممکن است عضوی از خانواده حاضر باشد بابت این آلبوم هزینه زیادی بپردازد .  

مورد معامله باید قابل نقل و انتقال باشد

مالی که مورد معامله قرار می گیرد باید دارای ارزش اقتصادی باشد و از نظر عقلی منفعت داشته باشد . یعنی مال باید در بازار ارزش داد و ستد داشته باشد و قابل تبدیل شدن به پول باشد که به اصطلاح می گویند مال مورد معامله باید مالیت داشته باشد . البته بعضی از اشیا در عرف ارزش مالی ندارد اما بعضی از افراد حاضرند بابت آن بهای زیادی بپردازند مثل آلبوم عکس خانوادگی که ارزش اقتصادی ندارد اما ممکن است عضوی از خانواده حاضر باشد بابت این آلبوم هزینه زیادی بپردازد .  

مورد معامله باید قابل نقل و انتقال باشد

مالی که مورد معامله قرار می گیرد باید دارای ارزش اقتصادی باشد و از نظر عقلی منفعت داشته باشد . یعنی مال باید در بازار ارزش داد و ستد داشته باشد و قابل تبدیل شدن به پول باشد که به اصطلاح می گویند مال مورد معامله باید مالیت داشته باشد . البته بعضی از اشیا در عرف ارزش مالی ندارد اما بعضی از افراد حاضرند بابت آن بهای زیادی بپردازند مثل آلبوم عکس خانوادگی که ارزش اقتصادی ندارد اما ممکن است عضوی از خانواده حاضر باشد بابت این آلبوم هزینه زیادی بپردازد .  

مورد معامله باید معلوم و معین باشد 

معلوم و معین بودن مورد معامله بدین معنا است که وقتی می گوییم مال مورد معامله باید معلوم باشد یعنی اینکه مالی نباید از نظر جنس ، وصف و مقدار مبهم باشد و دو طرف معامله باید نسبت به این ویژگی ها آگاه باشند . و منظور از معین بودن مورد معامله این است که نباید برای تعیین موضوع معامله بین دو شی مردد بود ، مثلا وقتی موضوع معامله پژو پارس سفید است نباید بین اینکه موضوع معامله کدام پژو پارس سفید موجود در بنگاه باشد بلکه با توجه به ویژگی های خودرو مثل سال تولید ، شماره پلاک و غیره دقیقا بدانیم کدام پژو پارس موضوع معامله است .

تحویل دادن مال مورد معامله باید ممکن باشد

مالی که موضوع قرارداد است باید قابلیت اینکه به طلبکار تحویل داده شود را داشته باشد که در حقوق به آن قابلیت تسلیم مال می گویند . قابلیت تسلیم مربوط به زمانی است که طبق قرارداد زمان تحویل دادن مال فرا رسیده باشد مثلا زمان تحویل دو ماه بعد از انعقاد قرارداد است . در این باره به مقاله اگر متعهد مال مورد معامله را تسلیم نکند رجوع کنید .

مورد معامله باید ملک متعهد باشد

مورد معامله باید متعلق به متعهد یا مدیون باشد . کسی نمی تواند اموال دیگران را مورد معامله قرار دهد و اگر با ملک و مال دیگری را معامله کند ، عقد او فضولی است و تنها در صورتی قراردادش درست است که صاحب واقعی مال ، معامله را تایید کند . مثلا الف خانه ب را به ج می فروشد . از آنجا که خانه متعلق به ب است ، الف اجازه اینکه آن را مورد معامله قرار دهد ندارد ولی اگر این کار کرد معامله الف با ج در صورتی درست است که ب ، که صاحب اصلی خانه است ، این قرارداد را تنفید یا تایید کند . 
برای آشنایی با عقد فضولی کلیک کنید  .