ابلاغ صحیح و به موقع تصمیمات و اقداماتی که پیش روی طرفین قرار دارد ، یکی از مسائل مهم فرایند دادرسی عادلانه در مورد دعاوی مطرح در دادگستری است که به دو شکل قانونی و واقعی صورت میگیرد . در صورتی که ابلاغ واقعی میسر نباشد ابلاغ به صورت قانونی انجام خواهد شد .

یکی از مسائل مهم فرایند دادرسی عادلانه در مورد دعاوی مطرح در دادگستری ابلاغ صحیح و به موقع تصمیمات و اقداماتی است که پیش روی طرفین قرار دارد ؛ بدلیل اینکه تمامی مهلت ها و مواعد قانونی که برای انجام امر یا اِعمال حقی در قانون پیش بینی شده است ، از تاریخ ابلاغ بوسیله مامور ابلاغ شروع و محاسبه می گردد . منتها در برخی از شرایط امکان ابلاغ واقعی به مخاطب ابلاغ وجود ندارد و به همین دلیل قانونگذار مواردی را پیش بینی نموده است که به موجب آن ابلاغ واقعی صورت گیرد . لذا در این مقاله قصد داریم ابلاغ قانونی و موارد آن را مطرح نماییم .

درمواردی که ابلاغ واقعی امکانپذیر نمی باشد ، بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی ، ابلاغ قانونی، از جمله ابلاغ از طریق نشر آگهی انجام می شود . بر اساس قانون ، موارد ابلاغ قانونی به شرح زیر هستند :

- در صورت امتناع خوانده از گرفتن اوراق ابلاغ ؛ در این صورت مامور ابلاغ امتناع او را در برگ اخطاریه قید می کند . به عبارت دیگر ، می توان گفت که به نظر قانونگذار شخصی که از دریافت ابلاغیه امتناع می کند در واقع از جزییات ابلاغ مطلع شده است . از همین رو بر اساس تبصره ماده 81 ، تاریخ امتناع وی تاریخ ابلاغ محسوب می شود و کلیه مهلت ها و مواعد قانونی از همین تاریخ محسوب می گردند .

- ابلاغ به یکی از بستگان فرد ، در صورتی که مامور شخص را در محل نیابد ، اوراق را به یکی از بستگان فرد تحویل دهد .

- خوانده یا بستگان وی در محل حضور نداشته باشند و یا از دریافت اوراق ابلاغیه امتناع کنند ، در این صورت مامور ابلاغ یک نسخه از ابلاغیه را به نشانی تعیین شده الصاق می کند .

- ابلاغ به اشخاص مقیم خارج از کشور ؛ توسط ماموران سیاسی و کنسولی و یا وزارت خارجه انجام می شود .

- ابلاغ به خواندگان غیر محصور ، به عنوان مثال در دعاوی راجع به اهالی معینی اعم از ده ، روستا ، شهر یا بخشی از یک شهر ، که از طریق نشر آگهی در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار و ابلاغ یک نسخه از دادخواست به شخص یا اشخاصی که معارض خواهان اند صورت می گیرد . 

- ابلاغ به ادارات دولتی ؛ به رییس دفتر یا قائم مقام او ابلاغ می شود .

- ابلاغ به اشخاص حقوقی ؛ به مدیر ، قائم مقام یا دارنده حق امضا و یا به مسئول دفتر موسسه ابلاغ خواهد شد .

- ابلاغ خارج از حوزه دادگاه ؛ اگر خوانده در حوزه دادگاه دیگری باشد ، ابلاغ توسط دفتر دادگاه با هر وسیله ای که ممکن است صورت می پذیرد و اگر در آن حوزه دادگاهی نبود، ابلاغ توسط ماموران انتظامی ، بخشداری یا شورای اسلامی محل و یا پست صورت می پذیرد .

- ابلاغ با مجهول بودن آدرس خوانده : در این صورت مفاد دادخواست به درخواست خواهان و به دستور دادگاه یکبار در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار آگهی می شود .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ابلاغ قانونی و موارد آن در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون ابلاغ قانونی و موارد آن پاسخ دهند .