شهادت به معنای دادن گواهی به نفع یا ضرر دیگران، در دادگاه است که اگر این امر به شکل کذب و به جای حقیقت، صورت بگیرد، ممکن است تاثیر زیادی بر نتیجه نهایی دادگاه داشته باشد، بنابراین، شهادت دروغ، دارای مجازات پیش بینی شده در قانون است؛ شاهد کاذب، محکوم به حبس و جزا نقدی خواهد شد.

شهادت، نقش مهمی در نظام حقوقی و قضایی ما دارد، زیرا به عنوان یکی از دلایل مهم اثبات دعوا در قانون مدنی و آیین دادرسی مدنی تحت عنوان ادله اثبات دعوا از آن، نام برده شده است و بسیاری از دعاوی که در مراجع قضایی مطرح می شوند، به وسیله شهادت شاهدان به اثبات رسیده اند. 

قانون گذار، شهادت دروغ را در نظام حقوقی ما جرم انگاری کرده است؛ زیرا، هرچند ممکن است در برخی پرونده ها، شهادت، تاثیر بسیار زیادی در حکم نهایی داشته باشد، اما در موارد بسیاری دیده شده که افراد با گرفتن پول یا هر منفعت دیگری، به دروغ شهادت داده اند و سبب شده اند، حکم نهایی به کلی مسیر دیگری پیدا کند.

در این مقاله، در ابتدا قصد داریم به تعریف و شرایط تحقق جرم شهادت دروغ پرداخته و در ادامه، مجازات شهادت دروغ و جبران خسارت این جرم و نحوه شکایت و رسیدگی به آن را بررسی نماییم.

مجازات شهادت دروغ

براساس ماده 1258 قانون مدنی ادله اثبات دعوی به قرار ذیل هستند :

اقرار

اسناد کتبی

شهادت

امارات

قسم

بنابراین شهادت یکی از دلایل اثبات دعوا است. شهادت، به معنای این است که فردی که به آن شاهد یا گواه می گویند، از حقیقت امری که می تواند وقوع جرمی باشد، اطلاع دارد و نزد مقامات صالح قضایی، گواهی می دهد. شهادت، خبری است که ممکن است به نفع یا ضرر دیگران باشد و ارتباطی به خود خبر دهنده ندارد بنابراین، شهادت با اقرار متفاوت است.

جرم شهادت دروغ، به این معنا بوده که فردی، شهادتی بر خلاف واقع می دهد؛ یعنی نزد مقام قضائی و در دادگاه، بر خلاف آنچه که در حقیقت رخ داده است، شهادت می دهد، که ممکن است شهادت او تأثیر بسیار زیادی در حکم نهایی دادگاه داشته باشد.

مجازات شهادت دروغ

براساس ماده 1258 قانون مدنی ادله اثبات دعوی به قرار ذیل هستند :

اقرار

اسناد کتبی

شهادت

امارات

قسم

بنابراین شهادت یکی از دلایل اثبات دعوا است. شهادت، به معنای این است که فردی که به آن شاهد یا گواه می گویند، از حقیقت امری که می تواند وقوع جرمی باشد، اطلاع دارد و نزد مقامات صالح قضایی، گواهی می دهد. شهادت، خبری است که ممکن است به نفع یا ضرر دیگران باشد و ارتباطی به خود خبر دهنده ندارد بنابراین، شهادت با اقرار متفاوت است.

جرم شهادت دروغ، به این معنا بوده که فردی، شهادتی بر خلاف واقع می دهد؛ یعنی نزد مقام قضائی و در دادگاه، بر خلاف آنچه که در حقیقت رخ داده است، شهادت می دهد، که ممکن است شهادت او تأثیر بسیار زیادی در حکم نهایی دادگاه داشته باشد.

مجازات شهادت دروغ

براساس ماده 1258 قانون مدنی ادله اثبات دعوی به قرار ذیل هستند :

اقرار

اسناد کتبی

شهادت

امارات

قسم

بنابراین شهادت یکی از دلایل اثبات دعوا است. شهادت، به معنای این است که فردی که به آن شاهد یا گواه می گویند، از حقیقت امری که می تواند وقوع جرمی باشد، اطلاع دارد و نزد مقامات صالح قضایی، گواهی می دهد. شهادت، خبری است که ممکن است به نفع یا ضرر دیگران باشد و ارتباطی به خود خبر دهنده ندارد بنابراین، شهادت با اقرار متفاوت است.

جرم شهادت دروغ، به این معنا بوده که فردی، شهادتی بر خلاف واقع می دهد؛ یعنی نزد مقام قضائی و در دادگاه، بر خلاف آنچه که در حقیقت رخ داده است، شهادت می دهد، که ممکن است شهادت او تأثیر بسیار زیادی در حکم نهایی دادگاه داشته باشد.

نحوه شکایت و رسیدگی به جرم شهادت دروغ 

 برای بی اثر کردن آثار حکم صادره براساس شهادت دروغ، باید یک شکایت کیفری از شهود، تحت عنوان شهادت کذب طرح بشود. برای اثبات این ادعا که جرم شهادت به دروغ انجام شده، کسی که مدعی این جرم است و شهادت بر علیه او صادر شده، باید با داشتن دلایل محکمه پسند یک شکوائیه طراحی کرده که به صورت فرم مخصوص شکایت از شهادت دروغ است و در آن شکایت خود را مطرح کند.

شاکی، برای اعلام شکایت خود، بایستی به دفاتر خدمات قضایی، مراجعه کرده و بعد از تکمیل فرم شکایت از شهادت دروغ، شکوائیه خود را به ثبت برساند. ثبت اعتراض به شکل آنلاین و الکترونیکی صورت می گیرد. برای تعقیب شاهد کاذب بایستی کذب بودن شهادت او نزد دادگاه، براساس حکم قطعی به اثبات برسد.

پس از طرح شکایت، شکوائیه مطروح به دادسرا ارجاع داده می شود. مقامات دادسرا از جمله دادیار و بازپرس تحقیقات مقدماتی در خصوص شکایت از شهادت دروغ را به عمل می آورند. دادسرا، صرفا اختیار انجام تحقیقات را بر عهده دارد و نمی تواند رای به مجازات صادر کند. بنابراین، اگر شکایت شاکی صحیح در نظر گرفته شد. پرونده همراه با رای قرار جلب به دادرسی، برای صدور رای نهایی به دادگاه کیفری فرستاده می شود.

پس از آنکه، شکایت به دادگاه کیفری ارجاع شد، دادگاه کیفری با بررسی اسناد و مدارک موجود در پرونده، دلایل شاکی و تحقیقات انجام شده توسط دادسرا، رای نهایی را صادر می کند و متهم را به مجازات قانونی مقرر در قانون محکوم می نماید.

جبران خسارت ناشی از شهادت دروغ

 مطابق اصل لزوم جبران خسارات، هر کس به دیگری خسارتی وارد کند، ملزم است آن را جبران کند. در نتیجه، اگر شهادت دروغ سبب شود که خسارتی به فرد دیگری وارد شود، بایستی آن را جبران نمود. علاوه بر این، در قانون، مواردی در خصوص جبران خسارت ناشی از شهادت دروغ پیش بینی شده است.
 به موجب ماده 201 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری در مواردی که دادگاه از شهود درخواست ادای شهادت کند و بعد مشخص شود که شهادت برخلاف واقع بوده است ، اعم از اینکه به نفع یا به ضرر یکی از طرفین باشد ، علاوه بر مجازات شهادت دروغ، چنانچه شهادت خلاف واقع آنها موجب ورود خسارتی شده باشد ، به پرداخت آن نیز محکوم خواهند شد .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شهادت دروغ و مجازات آن در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید یا پیج دینا را در اینستاگرام دنبال کنید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شهادت دروغ و مجازات آن پاسخ دهند.