در معاملات ملکی، مبلغی به عنوان کمیسیون خرید و فروش ملک به مشاوران املاک پرداخت شده که در اصطلاح حق بنگاه برای خرید ملک شناخته شده و درصدی از ارزش کل معامله است. این مبلغ که معمولا ۰.۵ درصد از ارزش ملک است یا طبق تعرفه های مصوب اتحادیه مشاوران املاک تعیین می شود، بین خریدار و فروشنده تقسیم می گردد. برای سهولت در محاسبه این هزینه، ابزارهای محاسبه آنلاین در وب سایت های معتبر املاک در دسترس هستند که با وارد کردن مبلغ معامله، سهم هر طرف را به صورت دقیق نمایش می دهند.

 

اهمیت آگاهی از میزان کمیسیون در فرآیند خرید و فروش ملک بسیار بالاست، چرا که این هزینه می تواند تاثیر قابل توجهی بر بودجه نهایی طرفین معامله داشته باشد. عدم اطلاع از نرخ های مصوب یا نحوه محاسبه دقیق آن ممکن است منجر به پرداخت مبالغ غیر منصفانه یا بروز اختلاف با مشاوران املاک شود. بنابراین، استفاده از ابزارهای محاسبه آنلاین و آشنایی با قوانین مربوط به حق بنگاه برای خرید ملک، نقش مهمی در شفاف سازی هزینه ها و حفظ حقوق خریدار و فروشنده ایفا می کند.

 

با توجه به میزان اهمیت موضوع کمیسیون در معاملات ملکی، در مقاله حاضر، پس از صحبت درباره چیستی کمیسیون خرید ملک، نحوه محاسبه میزان نرخ​، گفته خواهد شد و در خصوص نکات حقوقی این کمیسیون توضیحاتی ارائه خواهد شد. 

کمیسیون خرید ملک

قبل از بررسی نکات حقوقی و نحوه محاسبه میزان نرخ کمیسیون خرید ملک، لازم است توضیح داده شود که کمیسیون خرید ملک چیست و به چه کسی، پرداخت می گردد؛ سپس، نحوه محاسبه میزان نرخ آن و سهم هر یک از خریدار و فروشنده در پرداخت، بررسی شود.

 

بنگاه های املاک، در واقع، دلالانی هستند که پس از اخذ پروانه از نهاد صلاحیت دار، در در مقابل دریافت اجرت یا حق الزحمه، واسطه انجام معامله شده یا برای طرف مقابل، طرف معامله پیدا می کنند. نظریه مشورتی قوه قضاییه نیز در این باره، مقرر می دارد: 

 

"متصدیان بنگاه‌ های املاک که مبادرت به دلالی و تصدی به اموری می‌ نمایند که موجب تسهیل معاملات ملکی می‌ شود، مستند به بند 3 ماده 2 قانون تجارت مصوب 1311 و ماده 7 قانون راجع به دلالان، مصوب ۱۳۱۷، دلال محسوب می‌ شوند... "

 

در صورتی که معامله، به وساطتت و راهنمایی دلال، منعقد گردد، فارغ از اینکه بعدا، معامله، انجام شود یا خیر و یا مورد فسخ، قرار بگیرد یا نه، مشاور املاک، مستحق دریافت حق الزحمه مشاور املاک یا کمیسیون خرید ملک خواهد بود که درصدی از آن را خریدار و درصدی از آن را فروشنده، به بنگاه دار، پرداخت می نمایند.

 

بنابر توضیحات فوق الذکر، در پاسخ به این پرسش که کمیسیون خرید ملک چیست؟ باید گفت، کمیسیون خرید ملک، اجرت بنگاه معاملات املاک است که واسطه انجام معامله خرید ملک شده، برای یکی از طرفین معامله، شخص مورد نظر را پیدا کرده و یا معامله، به راهنمایی او، تحقق یافته است. شایان ذکر می باشد، به صرف انعقاد عقد خرید ملک، بنگاه دار، مستحق اجرت خواهد بود و مسولیتی در قبال انجام معامله یا فسخ آن، نخواهد داشت، مگر اینکه تقصیر کرده باشد.

حتما بخوانید: نرخ کمیسیون املاک

نحوه محاسبه نرخ کمیسیون خرید ملک

برای بررسی نحوه محاسبه میزان نرخ کمیسیون خرید ملک، باید ماده 4 آخرین تصویبنامه هیات وزیران در خصوص ساماندهی بازار مسکن و اجاره‌ بها و ماده 64 قانون مالیات های مستقیم، با آخرین اصلاحات آن را مد نظر قرار داد. ماده 4 آخرین تصویبنامه هیات وزیران در خصوص ساماندهی بازار مسکن و اجاره‌ بها، مقرر می دارد: 

 

"نرخ خدمات مشاورین املاک برای خرید و فروش ملک، بر مبنای درصدی از ارزش معاملاتی املاک موضوع ماده (64 قانون مالیات های مستقیم -مصوب 1366- با اصلاحات بعدی آن، با رعایت تبصره های ذیل آن،... تعیین می شود."

 

ماده 64 قانون مالیات های مستقیم، مقرر می دارد: "تعیین ارزش معاملاتی املاک، بر عهده کمیسیون تقویم املاک می‌ باشد. کمیسیون مزبور، موظف است ارزش معاملاتی موضوع این قانون را در سال اول، معادل دو درصد (2%) میانگین قیمت های روز منطقه، با لحاظ ملاک های زیر تعیین کند. این شاخص، هر سال به میزان دو واحد درصد، افزایش می‌ یابد تا زمانی که ارزش معاملاتی هر منطقه، به بیست درصد (20%) میانگین قیمت‌ های روز املاک برسد:

 

قیمت ساختمان، با توجه به مصالح (اسکلت فلزی یا بتون آرمه یا اسکلت بتونی و سوله و غیره) و قدمت و تراکم و طریقه استفاده از آن (مسکونی، تجاری، اداری، آموزشی، بهداشتی، خدماتی و غیره) و نوع مالکیت؛

 

قیمت اراضی، با توجه به نوع کاربری و موقعیت جغرافیایی، از لحاظ

 

تجاری، صنعتی، مسکونی، آموزشی، اداری و کشاورزی" 

 

بنا بر موارد فوق، "نحوه محاسبه میزان نرخ کمیسیون خرید ملک​​، بر اساس ارزش معاملاتی املاک که کمیسیون تقویم املاک، مشخص و ابلاغ می نماید، خواهد بود، اما از آنجایی که تاکنون و تا زمان نگارش این مقاله، جزئیات این تصویبنامه، ابلاغ و اجرایی نشده و یکسان سازی در خصوص نرخ کمیسیون خرید ملک، صورت نگرفته، در زیر، نحوه محاسبه میزان نرخ کمیسیون خرید ملک را بر اساس فرمول قبل از تصویب نامه هیئت وزیران نیز، توضیح داده خواهد شد که به شرح زیر است:

 

 نیم درصد از ارزش هر معامله (25 درصد، توسط خریدار و 25 درصد، توسط فروشنده)، باید به عنوان کمیسیون، به مشاورین املاک، داده شود و علاوه بر این نیم درصد، 9 درصد مالیات نیز به حق کمیسیون املاک، تعلق می گیرد که این مالیات را نیز طرفین قرارداد، پرداخت می نمایند.

 

 

 شایان ذکر است، نیم درصد مذکور، در خصوص معاملاتی است که ارزش آن ها، زیر 500 میلیون تومان باشد، چنانچه ارزش، بالاتر از این مبلغ بوده، مشاورین املاک حق دریافت 25 صدم درصد مازاد بر نرخ کمیسیون املاک را خواهند داشت. 

 

بیشتر بخوانید: حق الزحمه مشاور املاک

 

نکات حقوقی کمیسیون خرید ملک

پس از توضیح در خصوص چیستی کمیسیون خرید ملک و نحوه محاسبه میزان نرخ آن، در این بخش از مقاله، پیرامون نکات حقوقی این کمیسیون که باید، مد نظر خریدار و فروشنده باشد، صحبت خواهد شد. نکات حقوقی کمیسیون خرید ملک به شرح زیر هستند:

 

در صورت اجرایی شدن تصویبنامه هیئت وزیران، پیرامون ساماندهی بازار مسکن و اجاره‌ بها، کمیسیون خرید ملک، باید بر اساس ارزش منطقه ای ملک در جدول تهیه شده توسط کمیسیون تقویم املاک دریافت گردد نه ارزش معاملاتی ملک.

 

در حال حاضر، خریدار و فروشنده، هر دو به تساوی (هر کدام 25 درصد)، نرخ کمیسیون محاسبه شده بر اساس فرمول محاسبه نرخ کمیسیون خرید ملک را می پردازند.

 

مالیاتی که به کمیسیون خرید ملک تعلق می گیرد، باید توسط خریدار و فروشنده، به تساوی، پرداخت گردد.

 

حتی در صورت فسخ معامله، در صورتی که این فسخ، مستند به تقصیر بنگاه معاملات املاک نباشد، او همچنان، مستحق دریافت کمیسیون می باشد و همانند کمیسیون فسخ قرارداد اجاره، باید به بنگاه، پرداخت گردد.

 

خریدار و فروشنده، می توانند، با یکدیگر توافق کنند که صرفا، یکی از آن ها، تمام کمیسیون خرید ملک را بپردازد یا به صورت تساوی، این کمسیون را نداده و هر کدام، درصدی که مورد توافق است را بپردازند. علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص نکات حقوقی مهم در خرید خانه، می توانند مقاله قسمت در ادامه بخوانید را مطالعه کنند.

در ادامه بخوانید: نکات مهم در خرید خانه

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کمیسیون خرید ملک در کانال تلگرام عقود و قراردادها عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون کمیسیون خرید ملک پاسخ دهند.

 

 

سوالات متداول

1- کمیسیون خرید و فروش ملک چیست؟

2- حق بنگاه برای خرید ملک چقدر است؟

3- نحوه محاسبه آنلاین نرخ میزان کمیسیون خرید ملک چگونه است؟

---

نظرات کاربران