ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی

متن ماده 519 قانون آیین دادرسی مدنی، به بیان موضوع مطالبه خسارات دادرسی توسط خواهان پرداخته است که از جمله مصادیق آن، هزینه دادرسی می باشد. در بیان تفسیر و نکات حقوقی ماده ۵۱۹ می توان بیان داشت که هزینه‌ هایی که برای اثبات دعوا یا دفاع ضرورت نداشته را نمی‌ توان مطالبه نمود.

یکی از موضوعاتی که در هنگام رسیدگی به پرونده های حقوقی مطرح می شود، بحث مطالبه خسارات می باشد. این خسارات می توانند در زمان قبل از آغاز رسیدگی به پرونده و یا پس از آن و در حین رسیدگی ایجاد شوند. از جمله خساراتی که در حین رسیدگی به پرونده قضایی افراد ایجاد می شود، خسارات موضوع ماده 519 قانون آیین دادرسی مدنی می باشد.

این ماده، به بیان جزئیات خسارات دادرسی اختصاص داده شده است. در این میان ممکن است که برخی افراد با متن ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی آشنایی نداشته و این سوال برای آن ها مطرح شود که تفسیر و نکات حقوقی این ماده چه می باشد؟ از آن جایی که بخشی از مطالبات خسارات دادرسی بر اساس این ماده صورت می گیرد، اطلاع از جزئیات آن امری ضروری برای افراد تلقی می شود.

از این رو، در ادامه مقاله حاضر قصد داریم، ابتدا به بیان متن ماده 519 قانون آیین دادرسی مدنی بپردازیم. سپس، در خصوص شرح و تفسیر این ماده توضیحاتی ارائه خواهیم کرد و در پایان نیز، نکات حقوقی ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی توضیح داده خواهد شد. جهت کسب اطلاعات بیشتر، در این خصوص با ما همراه باشید.

متن ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی

به منظور آغاز رسیدگی به دادخوست خواهان، وی می بایست هزینه های متعلقه را پرداخت نماید. این هزینه ها شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل، هزینه برگه هایی که به دادگاه تحویل داده می شود و... می گردد. به منظور آشنایی علاقمندان با جزئیات این ماده، در قسمت زیر به بیان متن ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی پرداخته شده است که عبارت است از:

«خسارات دادرسی عبارتست از هزینه دادرسی و حق‌ الوکاله وکیل و هزینه‌ های دیگری که به طور مستقیم مربوط به دادرسی و برای اثبات دعوا یا دفاع لازم بوده است از قبیل حق‌ الزحمه کارشناسی و هزینه تحقیقات محلی.» بنابراین، این ماده به بیان مصادیق خسارات دادرسی اختصاص داده شده است.

تا زمان پرداخت این هزینه ها توسط خواهان، امکان رسیدگی به پرونده وی، فراهم نیست. به عبارت دیگر؛ می توان بیان داشت که هزینه های جاری در زمان پیگیری پرونده در مراجع قضایی، به نوعی وارد آمدن خسارت به خواهان می باشد که افزون بر ضرری است که خوانده به وی وارد کرده است. به منظور برقراری عدالت، قانون گذار، با ایجاد و تصویب قوانین و مقررات مرتبط، من جمله ماده 519 قانون آیین دادرسی مدنی، این تضییع حقوق را برای خواهان جبران نموده است.

شرح و تفسیر ماده 519 قانون آیین دادرسی مدنی

در قسمت گذشته به بیان متن ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی پرداخته و توضیح داده شد که قانون گذار، در این ماده، به منظور جبران هزینه هایی که توسط خواهان و برای رسیدگی به پرونده پرداخت می گردد، موضوع خسارات دادرسی را پیش بینی نموده است. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا به بیان شرح و تفسیر ماده 519 قانون آیین دادرسی مدنی بپردازیم.

مهم ترین نکته در شرح و تفسیر ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی این است که در خصوص مطالبه خسارت وارده، خواهان باید این جهت را ثابت نماید که زیان وارده بلا واسطه ناشی اثبات دعوا یا دفاع از خواسته ضروری بوده است. در غیر این صورت دادگاه دعوای مطالبه خسارت را رد خواهد کرد. همچنین، هزینه‌ هایی که برای اثبات دعوا یا دفاع ضرورت نداشته، نمی‌ توان مطالبه نمود.

نکته بعدی در شرح و تفسیر این ماده این است که در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌ گردد، این موضوع را محاسبه نموده و مورد حکم قرار خواهد داد، مگر این‌ که طرفین به نحو دیگری مصالحه نمایند.

همچنین در بیان شرح و تفسیر ماده 519 قانون آیین دادرسی مدنی، بیان این نکته ضروری است که در مواردی که مقدار هزینه و خسارات در قانون یا تعرفه رسمی معین نشده باشد، میزان آن را دادگاه تعیین می‌ نماید. علاوه بر این، دعوایی که به طریق سازش خاتمه یافته باشد، حکم به خسارت نسبت به آن دعوا صادر نخواهد شد، مگر این‌ که ضمن سازش نسبت به خسارات وارده تصمیم خاصی اتخاذ شده باشد.

نکات حقوقی ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی

بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، خواهان حق دارد ضمن تقدیم دادخواست یا در اثنای دادرسی و یا به طور مستقل جبران خسارات ناشی از دادرسی را دریافت نماید، زیرا همانطور که پیش تر بیان شد، هزینه های پرداختی از جانب وی، به نوعی خسارات وارده به شخص خواهان تلقی می گردد. به طوری که اگر خوانده مرتکب ضرر به وی نمی شد، پرداخت هزینه های دادرسی نیز ضرورتی نمی داشت.

در راستای مطالبه خسارات، خواهان می بایست شرایط و ضوابطی را مورد رعایت قرار دهد که از جمله آن، می توان به متن ماده 519 قانون آیین دادرسی مدنی اشاه نمود. به منظور آشنایی متقاضیان، در این بخش از مقاله مهم ترین نکات حقوقی ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی ارائه شده است.

اولین نکته از نکات حقوقی ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی، این است که رعایت دو شرط مذکور در ماده، برای دریافت خسارت دادرسی ضروری می باشد. این دو شرط عبارتند از این که، خسارات وارده به طور مستقیم به دادرسی مربوط گردند و دوم اینکه خسارات راجع به اثبات دعوا یا دفاع از آن باشند. همچنین، چنانچه هر یک از طرفین از جهتی محکوم‌ له و از جهتی دیگر محکوم‌ علیه باشند، در صورت تساوی خسارت هر یک در مقابل خسارت طرف دیگر به حکم دادگاه تهاتر خواهد شد، در غیر این صورت نسبت به اضافه نیز حکم صادر می‌ گردد.

مهم ترین نکته از نکات حقوقی ماده 519 این است که مصادیق ذکر شده در این ماده، جنبه تمثیلی داشته و انحصاری نمی باشد. بنابراین خواهان می تواند هر هزینه ای را که برای اثبات دعوا یا دفاع ضرورت داشته را از خوانده مطالبه نماید. همچنین، توجه به این نکته نیز ضروری است که اين ماده خسارت ها و زیان ناشی از عدم اجرای تعهدات قراردادی و غير قراردادی را نیز شامل می شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص تفسیر و نکات حقوقی ماده 519 قانون آیین دادرسی مدنی در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون تفسیر و نکات حقوقی ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی پاسخ دهند.