واخواهی چیست و چگونه انجام می شود

 

اصل بر این است که طرفین دعوا به هنگام رسیدگی به پرونده در دادگاه حضور داشته باشند و دفاعیات خود را به دادگاه عرضه کنند . اما در برخی موارد طرفین امکان حضور در دادگاه یا ارسال لایحه به دادگاه را ندارند . بدلیل اینکه فرایند رسیدگی به دعوا تعطیل پذیر نیست ، دادگاه باید به موضوع رسیدگی کرده و حکم صادر کند . به چنین حکمی ، حکم غیابی گفته می شود که بدون حضور یکی از طرفین دعوا صادر شده است .

قانونگذار نیز برای جلوگیری از ضایع شدن حق کسی که نتوانسته در فرآیند دادرسی شرکت کند ، امکان واخواهی از حکم غیابی صادر شده را پیش بینی کرده است . به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله به بررسی این سوالات که واخواهی به چه معناست و واخواهی چگونه انجام می شود خواهیم پرداخت .

واخواهی به چه معناست

یکی از روش های اعتراض به آراء دادگاه ها ، واخواهی از احکام غیابی است . واخواهی در لغت به معنای اعتراض کردن است . در آیین دادرسی مدنی هر زمان صحبت از واخواهی می شود ، اعتراض به حکم غیابی را می رساند . برای اینکه بدانیم دقیقا واخواهی به چه معناست ، باید ابتدا حکم غیابی را تعریف کنیم . چرا که واخواهی کردن صرفا نسبت به احکامی که به صورت غیابی صادر می شوند امکانپذیر است .

بر اساس ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی حکم غیابی تعریف شده است که بر اساس این ماده ، " حکم دادگاه حضوری است ؛ مگر اینکه خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده باشد و به طور کتبی نیز دفاع نکرده باشد و یا اخطاریه ابلاغ واقعی نشده باشد " . بنابراین ، ملاک تشخیص حکم غیابی از حکم حضوری این است که :
- خوانده ، وکیل یا قائم مقام او در هیچکدام از جلسات دادگاه حضور نیافته باشند .
- هیچکدام از خوانده ، وکیل یا قائم مقام او لایحه ای هم به دادگاه نفرستاده باشند .
- اخطاریه ابلاغ واقعی نشده باشد . به عبارت دیگر ، برگه اخطاریه به خود خوانده تحویل داده نشده باشد .

حتما بخوانید: روش های اعتراض به احکام دادگاه ها

 

واخواهی چگونه انجام می شود

بر اساس ماده 305 قانون آیین دادرسی مدنی " محکوم علیه غائب حق دارد به حکم غیابی اعتراض نماید . این اعتراض واخواهی نامیده می شود . دادخواست واخواهی در دادگاه صادر کننده حکم غیابی قابل رسیدگی است " . 
بر اساس این ماده ، برای واخواهی کردن از حکمی که به صورت غیابی صادر شده است ، لزوما باید دادخواست واخواهی را تکمیل کرد و به دادگاه صادر کننده حکم غیابی ارائه داد . در صورتی که این دادخواست برای واخواهی کامل نباشد ، مدیر دفتر دادگاه اخطار رفع نقص صادر می کند . پس از آن ، وقت رسیدگی تعیین شده و به طرفین ابلاغ می شود .

چنانچه اعتراض واخواه یعنی کسی که واخواهی کرده است موثر نباشد ، دادگاه می تواند بدون تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ ، اعتراض واخواهی را وارد ندانسته و حکم قبلی که به صورت غیابی صادر شده بود را تأیید کند .

بیشتر بخوانید: نمونه دادخواست واخواهی رای غیابی

بنابراین ، شخصی که حکم غیابی علیه او صادر شده است ، می تواند در مهلت مقرر شده در قانون ، اقدام به طرح اعتراض واخواهی نماید . بطور کلی ، مهلت واخواهی کردن برای اشخاصی که مقیم ایران هستند ، بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ حکم غیابی به آنها است .
اما نکته مهمی که در ارتباط با نحوه واخواهی کردن از احکم غیابی صادر شده توسط دادگاه ها وجود دارد ، آن است که اعتراض واخواهی اصولا در همان دادگاهی که حکم غیابی را صادر کرده است مورد رسیدگی قرار می گیرد و احتمال دارد که دادگاه صادر کننده رأی از رأی پیشین خود بازگشته و حکم دیگری صادر کند .

به عنوان نمونه ، مرجع تقدیم دادخواست واخواهی در صورتی که حکم غیابی از دادگاه بدوی صادر شده باشد ، اعتراض واخواهی نیز در همین دادگاه طرح می شود ؛ لکن در صورتی که در مرحله تجدید نظر حکم غیابی صادر شود ، معترض باید به همین مرجع برای ثبت اعتراض واخواهی خود رجوع نماید .

در ادامه بخوانید: واخواهی مهریه

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد واخواهی چیست و چگونه انجام می شود به کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا مراجعه کنید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون واخواهی چیست و چگونه انجام می شود پاسخ دهند .

 

 

سوالات متداول

1- نسبت به کدامیک از آرائی که توسط دادگاه صادر شده است می توان به صورت واخواهی اعتراض نمود ؟

نسبت به احکامی که به صورت غیابی صادر شده اند می توان تقاضای واخواهی نمود که جزییات این موضوع در مقاله توضیح داده شده است .

2- مهلت واخواهی از احکام دادگاه چقدر است ؟

واخواهی نسبت به آراء دادگاه ها در طول مدت زمان بیست روز پس از ابلاغ رای امکان پذیر است که توضیحات تکمیلی در این خصوص ضمن مقاله ارائه شده است .

3- برای اعتراض نسبت به آراء غیابی دادگاه و واخواهی از رای باید به کجا مراجعه نمود ؟

مرجع رسیدگی به دادخواست واخواهی ، همان دادگاهی است که رای غیابی صادر کرده است که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید مقاله را مطالعه نمایید .

برچسب ها: