قانون آیین دادرسی کیفری، یکی از مهم ترین قوانین شکلی در خصوص رسیدگی به جرایم، پیگیری پرونده و نحوه صدور حکم در خصوص جرم رخ داده، پس از اثبات آن می باشد و تمامی محاکم کیفری، ملزم به رعایت قواعد و قوانین پیش بینی شده در این قانون، هستند.

یکی از مهم ترین مواردی که قواعد و ضوابط آن، در قانون آیین دادرسی کیفری، مورد پیش بینی قرار گرفته، پیدا کردن متهم و دستگیری وی، می باشد و یکی از موادی که در این خصوص، تعیین تکلیف نمودده، متن ماده ۱۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری است.

از این رو، در مقاله حاضر، قصد داریم متن ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری را ارائه کرده و پس از صحبت درباره تفسیر آن، نکات حقوقی این ماده را بگوییم. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع، می توانند در ادامه مقاله، همراه ما باشند.

متن ماده ۱۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری

کشف متهم و ادله اثبات جرم، همچنین، پیگیری جرم رخ داده، از نظر قانون گذار، دارای اهمیت ویژه ای می باشد و در همین راستا، قواعد و تشریفات این امر را در قانون شکلی آیین دادرسی کیفری، مورد پیش بینی قرار داده است.

از جمله موادی که در خصوص یکی از راه های پیدا کردن متهم و دستگیری وی، همچنین، کشف ادله اثبات جرم، تعیین تکلیف می نماید، متن ماده ۱۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری است. لذا، در این بخش، متن ماده مذکور را ارائه خواهیم کرد و در تیترهای بعدی مقاله، شرح و تفسیر و نکات حقوقی آن را خواهیم گفت. متن ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری، به شرح زیر است:

 

حتما بخوانید: تفتیش و بازرسی منازل ، اماکن و اشیا و قواعد آن ها

تفسیر ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری

تفسیر ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری، پرسش متداولی است که پیرامون این ماده، مطرح می گردد، فلذا، در این بخش از مقاله، قصد داریم نسبت به ارائه تفسیر ماده فوق الذکر، اقدام کنیم. در تفسیر ماده ۱۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری باید گفت:

علی رغم محترم بودن حریم شخصی افراد جامعه، در شرایطی که بحث جرم و به تبع، نظم و امنیت جامعه و حقوق افراد آن مطرح باشد، مستفاد از متن ماده ۱۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری، ضابطین دادگستری، مجاز هستند که به دستور بازپرس و در مواردی تایید رییس کل دادگستری استان، منازل، اماکن بسته و تعطیل را مورد تفتیش و بازرسی قرار دهند.

این تفتیش و بازرسی، به منظور دستگیری متهم یا کشف اسباب، آلات و ادله وقوع جرم در منازل، اماکن بسته و تعطیل صورت می گیرد و در مواردی که اهمیت آن، از حقوق اشخاص، کمتر بوده و با حقوق آن ها در تزاحم باشد، قابل انجام نخواهد بود.

علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص موارد صدور و نحوه اجرای حکم ورود به منزل، می توانند نسبت به مطالعه مقاله پیشنهادی در قسمت حتما بخوانید، اقدام کنند. در ادامه، به بیان نکات حقوقی ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری خواهیم پرداخت.

حتما بخوانید: حکم ورود به منزل

 

نکات حقوقی ماده ۱۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری

در قسمت های قبلی مقاله، گفتیم که تفسیر و متن ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری، چیست و توضیح دادیم که این ماده، از موادی است که در راستای یکی از راه های کشف ادله اثبات جرم و پیدا کردن متهم به یک جرم، تعیین تکلیف می کند. پس از بررسی تفسیر و متن ماده ۱۳۷، در این بخش از مقاله، قصد داریم درباره نکات حقوقی ماده 137 قانون مذکور، صحبت کنیم.

در بررسی نکات حقوقی ماده ۱۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری، علاوه بر در نظر گرفتن متن ماده 137 و مواد 138 تا 142 قانون آیین دادرسی کیفری، بند 8 ماده واحده قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی را نیز مد نظر قرار خواهیم داد. نکات حقوقی ماده ۱۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری، به شرح زیر می باشد:

الزاما نباید محل وقوع جرم مورد تفتیش قرار گیرد و هر محلی که ظن قوی به حضور متهم یا کشف ادله وقوع جرم در آن وجود دارد، پس از صدور دستور و طی شدن مراحل قضایی و قانونی، می تواند توسط ضابطین قضایی، تفتیش و بازرسی شود. (مستفاد از قسمت انتهایی متن ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری)

برای تفتیش و بازرسی منازل، اماکن بسته و تعطیل، بازپرس باید، دستور این امر را صادر نماید.

در صورتی که منزل، مکان بسته یا تعطیلی، به علت ظن و گمان قوی حضور متهم در آن مکان یا کشف ادله و اسباب جرم در آن مکان، مورد تفتیش و بازرسی قرار می گیرد، باید، جهات ظن و گمان قوی، در پرونده، قید گردد.

در نحوه و چگونگی تفتیش و بازرسی، باید به بند 8 ماده واحده قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی، مراجعه کرد که مقرر می دارد: "بازرسی‌ ها و معاینات محلی، جهت دستگیری متهمان فراری یا کشف آلات و‌ ادوات جرم، بر اساس مقررات قانونی و بدون مزاحمت و در کمال احتیاط انجام شود و از‌ تعرض نسبت به اسناد و مدارک و اشیایی که ارتباطی به جرم نداشته و یا به متهم تعلق‌ ندارد و افشای مضمون نامه‌ ها و نوشته‌ ها و عکس‌ های فامیلی و فیلم‌ های خانوادگی و‌ ضبط بی‌ مورد آن ها، خودداری گردد."

بنابراین، تفتیش کنندگان باید، بدون ایجاد هیچگونه مزاحمت، با احتیاط و بدون تعرض به مواردی که به جرم ارتباطی ندارند یا متعلق به متهم نیستند، وظیفه خود را انجام دهند و در صورت بررسی موارد خصوصی، نظیر نوشته ها، عکس ها و فیلم های خانوادگی، اسرار آن ها را محفوظ نگاه داشته و از افشا و یا در صورت بی مورد و بی ارتباط بودن به جرم و متهم، از ضبط آن ها، خودداری کنند.

در صورتی که تفتیش، در خصوص جرایم دارای مجازات سلب حیات، حبس ابد، جرایم سیاسی و مطبوعاتی، جرایم دارای مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر یا جرایم دارای مجازات قطع عضو یا جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل یا بیش از آن بوده یا مربوط به مقامات مندرج در ماده 307 و 308 قانون آیین دادرسی کیفری، اعم از روسای قوای سه‏ گانه و معاونان و مشاوران آنان و... باشد، مجوز آن، باید، توسط رئیس کل دادگستری استان، تائید شده و با حضور مقام قضائی اجرایی گردد. (مستفاد از ماده 138 قانون آیین دادرسی کیفری)

در شرایطی که تفتیش و بازرسی، برای حقوق اشخاص، مزاحمت ایجاد کند، تنها در صورتی قابل انجام بوده که مهم تر از حقوق آنان باشد. (مستفاد از متن ماده 139 قانون آیین دادرسی کیفری)

تفتیش، باید در روز (طلوع آفتاب تا غروب آن) انجام شده و تنها، در موارد ضروری، پس از احراز دلایل این ضرورت و درج آن در صورتمجلس توسط بازپرس و در صورت امکان، با حضور خود بازپرس، قابل انجام در شب، خواهد بود. (مستفاد از متن ماده 140 قانون آیین دادرسی کیفری)

در دستور مقام قضایی برای تفتیش، باید، موضوع و مورد تفتیش، زمان انجام آن، تعداد دفعات مجاز برای ورود به مکان، همچنین، اموال، اماکن و نشانی آن ها، به صورت دقیق، مورد تصریح قرار گیرد و پس از تفتیش، صورتمجلس آن، باید توسط ضابطان، تنظیم و به امضای فرد متصرف مکان مورد تفتیش برسد. (مستفاد از متن ماده 141 قانون آیین دادرسی کیفری)

تفتیش باید، در حضور متصرف یا متصرفان مکان مورد تفتیش یا ارشد این افراد و چنانچه ضرورت ایجاب نماید، در حضور شهود انجام شود و در شرایطی که تفتیش، فوریت داشته و متصرفان، حضور نداشته باشند، تفتیش، با قید موارد فوریت در صورت مجلس، در حضور دو نفر از اهالی محل، صورت خواهد گرفت. (مستفاد از متن ماده 142 قانون آیین دادرسی کیفری)

در ادامه بخوانید: تعقیب کیفری

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نکات حقوقی ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوا عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون نکات حقوقی ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری پاسخ دهند.

 

 

سوالات متداول

1- متن ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری در چه خصوص است؟

2- تفسیر ماده ۱۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری چیست؟

3- نکات حقوقی ماده 137 قانون آیین دادرسی کیفری چیست؟

---

نظرات کاربران