دینا / آیین دادرسی / ادله اثبات دعوی / شهادت بر شهادت

شهادت بر شهادت

ارتباط با ما

درصورتی که برای مشاوره در تمامی زمینه های ذکر شده در سایت، به دانش چندین ساله ما در این زمینه نیاز داشتید می توانید با شماره تلفن 9099075303 ( تماس با تلفن ثابت از سراسر کشور و به ازای هر دقیقه 180000 ریال ) در ارتباط باشید. سایت مشاوره دینا یک مرکز خصوصی و غیرانتفاعی است و به هیچ ارگان دولتی و خصوصی دیگر اعم از قوه قضاییه ، کانون وکلا ، کانون کارشناسان رسمی دادگستری و .... هیچگونه وابستگی ندارد.
جهت ارئه انتقادات، پیشنهادات و شکایات با شماره تلفن 54787900-021 تماس حاصل فرمایید.

logo-samandehi

تمامی حقوق این سایت متعلق به دینا می باشد ©

تماس از کل کشور : ۳ ۰ ۳ ۵ ۷ ۰ ۹ ۹ ۰ ۹
همه روزه حتی ایام تعطیل از :  ۸ صبح   الی ۱  شب

شهادت بر شهادت ، به این معنا است که شخصی به عنوان شاهد فرعی ، در دادگاه حاضر شده و بر ادای شهادت توسط شاهد اصلی پرونده ، شهادت بدهد . شهادت بر شهادت در امور حقوقی و کیفری ، مسموع است ؛ به شرط عدم امکان حضور شاهد اصلی و نیز ، اینکه شاهد اصلی و فرعی ، شرایط شاهد و شهادت دادن را داشته باشند .

 

وقتی که دعاوی حقوقی و یا کیفری ، در دادگاه مطرح می شود ، طبق قانون ، می بایست مدعی یا خواهان ، اقدام به اثبات ادعای خود نماید . به این منظور ، ادله اثبات دعوی در امور حقوقی و کیفری ، در قانون ، مشخص شده اند که یکی از مهم ترین آنها ، شهادت یا گواهی گواهان می باشد که به طور خلاصه ، به این معنا است که اشخاصی که نسبت به موضوع پرونده ، اطلاعاتی کسب کرده اند ، این موضوع را در دادگاه ، بیان کنند .

لکن گاهی ، بنا به دلایلی ، شاهد اصلی که در جریان موضوع قرار داشته ، نمی تواند در دادگاه حاضر شده و ادای شهادت نماید و به همین منظور ، تحت شرایط بخصوصی ، شهادت بر شهادت ، امکان پذیر شده است . شهادت بر شهادت ، هم در امور حقوقی و هم در امور کیفری ، کاربرد دارد که آشنایی با آن ، برای افرادی که قصد استفاده از این ادله اثبات دعوی را دارند ، الزامی به نظر می رسد .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله ، قصد داریم به بررسی این موضوعات بپردازیم که اولا شهادت بر شهادت یعنی چه و در چه صورتی مسموع است و پس از توضیح شرایط این نوع از ادله اثبات دعوا طبق قانون ، نکاتی را هم در خصوص شهادت بر شهادت در امور حقوقی و کیفری ، ذکر خواهیم کرد .

شهادت بر شهادت یعنی چه

هم در قانون آیین دادرسی مدنی و هم در قانون آیین دادرسی کیفری ، شهادت یا گواهی ، به عنوان ادله اثبات دعوی ، مورد شناسایی قرار گرفته است ؛ به این معنا که در دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری ، اصحاب دعوی ، می توانند با توسل به شهادت شهود ، اقدام به اثبات ادعای خود در دادگاه نموده و یا از خود ، دفاع کنند .

به طور کلی ، شهادت یا گواهی ، به این معنا است که شخصی که به هر طریقی ، نسبت به موضوع دعوی ، اطلاعاتی را به دست آورده است و به عبارتی ، شاهد ماوقع بوده است ، در نزد دادگاه حاضر شده و مطالبی را که دیده و یا شنیده ، بیان کند که در صورت وجود شرایط شهادت شرعی ، قاضی به اعتبار آن ، رای صادر می کند و در صورت عدم وجود شرایط لازم ، میزان اعتبار شهادت ، به نظر قاضی بستگی خواهد داشت .

اما گاهی ، بنا به دلایلی ، همچون فوت ، بیماری ، غیبت یا مسائلی از این قبیل ، شاهد اصلی که در جریان موضوع قرار گرفته ، نمی تواند در دادگاه حاضر شود و تشریفات استماع شهادت شهود در خصوص اظهارات وی ، انجام گیرد . به همین دلیل ، در قانون آیین دادرسی مدنی و آیین دادرسی کیفری ، به تبعیت از فقه ، نهادی تحت عنوان « شهادت بر شهادت » ، مورد پیش بینی قرار گرفته است .

اگر بخواهیم به این سوال که شهادت بر شهادت یعنی چه ، پاسخی بدهیم ، باید بگوییم که شهادت بر شهادت ، به این معنا است که شاهدی ، خودش به شخصه ، نسبت به موضوع شهادت ، اطلاعاتی ندارد ؛ بلکه شهادت می دهد که قبلا ، شاهدی بر آن موضوع ، شهادت داده است . به عبارت دیگر ، شهادت بر شهادت ، یعنی شخصی در نزد قاضی حاضر شده و شهادت می دهد که شخص دیگری ، در حضور وی ، نسبت به موضوعی ، شهادت داده است .

در شهادت بر شهادت ، شاهدی که در جریان ماوقع قرار داشته است را شاهد اصلی می گویند و شاهدی که بر شهادت شاهد اصلی ، گواهی می دهد را شاهد فرعی . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، این است که آیا شهادت بر شهادت در امور حقوقی و کیفری ، دارای اعتبار است یا خیر . پاسخ به این سوال ، مثبت است ؛ اما تحت شرایط خاصی که در ادامه ، به بررسی آن خواهیم پرداخت .

شهادت بر شهادت در چه صورتی مسموع است

شهادت بر شهادت ، یکی از مهم ترین مسائلی است که پیرامون شهادت ، مطرح می شود و همچون شهادت اقوام و بستگان در دادگاه ، محل تامل است . در ارتباط با میزان اعتبار شهادت بر شهادت ، این سوال مطرح می شود که شهادت بر شهادت ، در چه صورتی مسموع است ؟ برای پاسخ دادن به این سوال ، می بایست اعتبار این نوع شهادت در امور حقوقی و کیفری را به صورت مجزا ، مورد بررسی قرار دهیم .

شرایط شهادت بر شهادت در امور حقوقی ، در ماده 231 قانون آیین دادرسی مدنی ، مورد پیش بینی قرار گرفته است که بر اساس آن ، در تمامی دعاوی که جنبه حق الناس دارند ( نه حق الله ؛ مانند زنا ، لواط و مساحقه ) ، چه در دعاوی حقوقی باشد و چه در دعاوی کیفری ، در صورتی که بنا به دلایلی همچون بیماری ، غیبت ، سفر ، حبس بودن و مواردی از این قبیل ، شاهد اصلی ، نتواند در دادگاه حاضر شود و یا اینکه حضور ، برای وی دشوار باشد ، گواهی بر شهادت شاهد اصلی ، مسموع خواهد بود .

شرایط شهادت بر شهادت در امور کیفری ، در ماده 188 قانون مجازات اسلامی ، مورد پیش بینی قرار گرفته است که بر اساس آن ، شهادت بر شهادت در امور مربوط به جرایم و مجازات ها ، در صورتی مسموع است که شاهد اصلی پرونده ، فوت کرده باشد و یا بنا به عللی همچون غیبت یا بیماری و امثال آن ، نتواند در دادگاه حاضر شده و شهادت دهد که در این صورت ، شهادت شاهد فرع ، تحت شرایط خاصی ، قبول می شود .

بنابراین ، با توجه به متن قانون ، می توان گفت که شهادت بر شهادت در صورتی مسموع است که شاهد اصلی ، بنا به دلایلی ، نتواند در دادگاه حاضر شده و ادای شهادت نماید . در این شرایط ، می تواند نزد فرد دیگری شهادت خود را بیان دارد و شاهد فرعی ، نزد قاضی دادگاه ، شهادت دهد که شاهد اصلی ، پیرامون موضوع پرونده ، مطالبی را بیان کرده است که در ادامه ، به تفصیل بیشتر ، این موضوع را بررسی خواهیم کرد . اما پیشنهاد می شود در همین راستا ، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید .

شرایط شهادت بر شهادت در قانون

شهادت بر شهادت ، هم در امور حقوقی و هم در امور کیفری ، مورد پذیرش قرار گرفته و افرادی که قصد ارائه شهادت به دادگاه را دارند ، علاوه بر شهادت کتبی در دادگاه ، می توانند از این طریق نیز ، شهادت خود را به قاضی ارائه نمایند . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، این است که شرایط شهادت بر شهادت در قانون چیست ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که یکی از مهم ترین شرایط شهادت بر شهادت در قانون ، هم در امور حقوقی و هم در امور کیفری ، آن است که شاهد فرعی نیز ، شرایط شهادت شرعی را داشته باشد تا دادگاه ، به اعتبار شهادت وی ، حکم صادر کند .

از جمله شرایط شهادت شاهد ، که در مورد شهادت بر شهادت نیز مد نظر قاضی قرار می گیرد ، آن است که شاهد ، باید بالغ ، عاقل ، عادل بوده و طهارت مولد داشته باشد . همچنین ، می توان به ذی نفع نبودن شاهد در موضوع دعوی ، نداشتن خصومت با طرفین ، عدم اشتغال به ولگردی و یا تکدی گری اشاره نمود که همه این موارد ، علاوه بر شاهد اصلی ، در شاهد فرعی نیز باید رعایت شده باشد تا شهادت شرعی تلقی شده و پذیرش آن ، به قاضی ، تحمیل شود .

لازم به ذکر است که بر اساس قانون مجازات اسلامی ، اگر شاهد اصلی ، بعد از بیان کردن شهادت توسط شاهد فرعی و قبل از صدور رای ، شهادت خود را انکار کند ، شهادت بر شهادت نیز بی اعتبار خواهد شد و طبق قانون ، دادگاه نمی تواند بر اساس آن رایی صادر کند . اما اگر انکار شهادت توسط شاهد اصلی ، بعد از صدور رای دادگاه به عمل آید ، اثری بر این انکار ، مترتب نشده و همان شهادت ، ملاک عمل دادگاه است .

علاوه بر این ، از دیگر شرایط شهادت بر شهادت ، آن است که شهادت بر شهادت شاهد فرع ، معتبر نبوده و دادگاه ، به آن توجهی نمی کند . به عبارت دیگر ، اگر شخصی به عنوان شاهد فرعی ، نزد شخص ثالثی ، شهادت دهد ، شخص ثالث ، نمی تواند در دادگاه ، شهادت بر شهادت شاهد فرعی را مطرح نماید . علاوه بر شرایط مذکور ، شهادت بر شهادت در امور حقوقی و کیفری ، جزئیات دیگری هم دارد که در ادامه ، تشریح خواهند شد .

 

شهادت بر شهادت در امور کیفری

شهادت بر شهادت در امور کیفری ، بر اساس ماده 188 و 189 قانون مجازات اسلامی ، مورد پیش بینی قرار گرفته و شرایط آن ، ذکر شده است . بر اساس این قانون ، شهادت بر شهادت در امور کیفری ، مختص مواردی است که شاهد اصلی فوت کرده یا بنا به دلایلی ، نتواند در دادگاه حاضر شده و ادای شهادت نماید ؛ لذا در غیر این حالات ، شهادت بر شهادت در امور کیفری ، مسموع نخواهد بود .

همچنین ، گفتیم که شهادت بر شهادت در امور کیفری ، نیازمند آن است که شاهد اصلی و فرعی ، شرایط شاهد در دادگاه و شرایط شهادت را داشته باشند و نیز ، شهادت بر شهادت شاهد فرعی ، مورد پذیرش دادگاه قرار نمی گیرد . اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، این است که شهادت بر شهادت در امور کیفری ، در چه دعاوی قابل پذیرش است ؟

پاسخ به این سوال ، در ماده 189 قانون مجازات ، بیان شده است که بر اساس آن ، جرایمی که منجر به اعمال مجازات های حد و تعزیر مرتکب خواهند شد را ، نمی توان از طریق شهادت بر شهادت ، اثبات نمود . اما در دعاوی ای که در صورت اثبات موضوع ، مرتکب به مجازات های قصاص ، پرداخت دیه و یا ضمان مالی محکوم می شود ، می توان از طریق شهادت بر شهادت ، موضوع را اثبات نمود .

لذا شهادت بر شهادت در امور کیفری ، صرفا مختص مواردی است که مجازات ، از نوع قصاص و دیه و ضمان مالی است . همچنین ، باید دانست که شاهد اصلی ، صرفا تا قبل از صدور رای ، می تواند اقدام به رجوع از شهادت نماید و پس از صدور حکم ، انکار شهادت توسط شاهد اصلی ، اثری نداشته و حکم ، اجرا خواهد شد .

 

شهادت بر شهادت در امور حقوقی

شهادت بر شهادت ، علاوه بر دعاوی کیفری ، در دعاوی حقوقی نیز ، معتبر می باشد . این شهادت ، یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوی محسوب می شود که در صورت وجود شرایط شهادت شرعی ، قاضی می بایست با ملاحظه آن ، رای صادر نماید . اما سوال این است که در خصوص شهادت بر شهادت در امور حقوقی ، قانون چه حکمی مقرر داشته است ؟

در پاسخ به این سوال ، باید گفت که بر اساس قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی ، شهادت بر شهادت ، در کلیه دعاوی حقوقی ، اعم از اینکه دعاوی مالی و یا غیر مالی باشد ، مورد پذیرش قاضی ، قرار خواهد گرفت . البته ، شهادت بر شهادت در امور حقوقی ، مربوط به مواردی است که خود شاهد اصلی ، بنا به عللی همچون بیماری ، سفر ، حبس بودن و امثال آن ، نتواند در دادگاه ، ادای شهادت نماید .

همچنین ، شاهد فرعی که ادای شهادت بر شهادت را نزد قاضی به عهده دارد ، می بایست شرایط شاهد و شرایط شهادت را نیز ، داشته باشد و صرفا ، در صورتی به شهادت بر شهادت ، اعتبار داده می شود که هم شاهد اصلی و هم شاهد فرعی ، این شرایط را دارا باشند . شرایط شاهد بر اساس قانون را در قسمت های قبل ذکر کردیم .

اما شرایط شهادت در قانون مدنی ، عبارت است از اینکه شهادت ، از روی قطع و یقین مطرح شود ، شهادت مطرح شده با موضوع دعوی مطابقت داشته باشد و نیز ، شهادت شاهدان با هم منطبق باشد . پیشنهاد می شود برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص ، مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید .

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط شهادت بر شهادت در امور حقوقی و کیفری در کانال تلگرام آیین دادرسی و ادله اثبات دعوی عضو شوید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون شرایط شهادت بر شهادت در امور حقوقی و کیفری پاسخ دهند .